Τα χωριά αποτελούν ένα χαρακτηριστικού στοιχείο του Δήμου Μετεώρων καθώς αποτελούν το 50% περίπου του πληθυσμού του και συνθέτουν έναν μεγάλο αριθμό 50 και πλέον χωριών σύμφωνα με την απογραφή του 2021, τα οποία εκτείνονται σε μια τεράστια γεωγραφική έκταση. Αυτό σημαίνει ότι κάθε δημοτική αρχή θα πρέπει να έχει συγκεκριμένες πολιτικές και προτάσεις για τα χωριά του Δήμου Μετεώρων, για να παραμείνουν «ζωντανά» αλλά και να «ξαναζωντανέψουν» κάποια από αυτά.. Αυτές οι πολιτικές θα πρέπει να αφορούν :
1. Αναδιοργάνωση, εκσυγχρονισμό και αποκέντρωση υπηρεσιών, οι οποίες θα στοχεύουν στην παροχή ίσων ευκαιριών στους κατοίκους των χωριών. Στο πλαίσιο θα μπορούσαν να εφαρμοστούν πρακτικές όπως :
- Αποκέντρωση υπηρεσιών για τις απομακρυσμένες δημοτικές ενότητες, όπως για παράδειγμα του Ασπροποτάμου.
- Βελτίωση της πρόσβασης στις υπηρεσίες του Δήμου με την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών και τη δημιουργία ειδικών υπηρεσιών ενημέρωσης και ελέγχου πορείας των αιτημάτων των δημοτών/ισσών.
- Τη βελτίωση πρόσβασης των κατοίκων στην πρωτεύουσα του Δήμου και στα χωριά του Δήμου (ή όμορα άλλων δήμων) με τη δημιουργία ή συντήρηση ασφαλούς οδικού δικτύου με σεβασμό στο περιβάλλον και τα απαραίτητα «περιφερειακά» έργα (πχ. αυλάκια δίπλα στον δρόμο για τα τρεχούμενα ή βρόχινα νερά, σίτες για να συγκρατούν πέτρες όταν πέφτουν, κ.λπ.).
- Δημιουργία ΚΔΑΠ
- Για τους/ις μαθητές/τριες: ενισχυτική διδασκαλία στα μαθήματα (εξ αποστάσεως), διδασκαλία ξένων γλωσσών (δια ζώσης ή έξ αποστάσεως), εργαστήρια (πχ. τεχνών, κ.λπ.).
- Μικρές βιβλιοθήκες σε κάθε χωριό σε συνεργασία με τη Βιβλιοθήκη Καλαμπάκας.
- Για την τρίτη ηλικία: τηλεϊατρική (σε συνεργασία με το Κέντρο Υγείας), ενίσχυση του προγράμματος «βοήθεια στο σπίτι», ειδική υπηρεσία του Δήμου για την εξυπηρέτησή τους.
2. Υποδομές και υπηρεσίες οι οποίες στοχεύουν στην ποιότητα της καθημερινότητας των κατοίκων. Στο πλαίσιο θα μπορούσαν να εφαρμοστούν πρακτικές όπως:
- Συντήρηση, ασφάλτωση και δημιουργία νέων δρόμων εντός των οικισμών όπου είναι απαραίτητο με την υλοποίηση όλων των περιφερειακών έργων που χρειάζονται (πχ. αυλάκια, σχάρες, κ.λπ.).
- Πλακόστρωση δρόμων και μικρών πλατειών σε γειτονιές με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
- Συντήρηση, καλλωπισμός πλατειών και ανάδειξη των ιδιαίτερων πολιτισμικών χαρακτηριστικών τους.
- Ύδρευση σύμφωνα με τους κανόνες υγιεινής και συχνή καταμέτρηση της ποιότητας του νερού. Ανάδειξη των βρυσών με πόσιμο νερό εντός και εκτός των οικισμών με σεβασμό στα πολιτισμικά τους χαρακτηριστικά.
- Ανάδειξη πολιτιστικών μνημείων εντός και εκτός των οικισμών.
- Φροντίδα για τον συνεχή φωτισμό των δρόμων με την έγκαιρη αντικατάσταση των καμένων λαμπών.
- Τοποθέτηση καλαθιών και σε άλλα «κεντρικά» σημεία κάθε γειτονιάς των χωριών αλλά και κάδων.
- Φροντίδα για την άψογη λειτουργία της υπηρεσίας της καθαριότητας του Δήμου. Πρόγραμμα ανακύκλωσης σε όλα τα χωριά.
- Αποψίλωση των χόρτων κατά τη θερινή περίοδο και ενημέρωση των κατοίκων για καθαρισμό χωραφιών εντός των οικισμών.
- Συντήρηση ή και δημιουργία συστήματος αποχέτευσης.
- Δημιουργία παιδικών χαρών.
- Τοποθέτηση οργάνων γυμναστικής σε υπαίθριους χώρους και δημιουργία κλειστών χώρων άθλησης.
- Ανάδειξη περιπατικών διαδρομών.
3. Υπηρεσίες και υποδομές που θα στοχεύουν στην (υπο)στήριξη της οικονομίας. Στο πλαίσιο θα μπορούσαν να εφαρμοστούν πρακτικές όπως :
- Ενημέρωση των κατοίκων σε ζητήματα που άπτονται στον πρωτογενή τομέα παραγωγής.
- Συντήρηση και διάνοιξη νέων αγροτικών δρόμων για πρόσβαση στις κτηνοτροφικές μονάδες και στα χωράφια.
- Υποστήριξη της προώθησης τοπικών προϊόντων. Ενημέρωση και υποστήριξη διαδικασιών τυποποίησής τους.
- Ενημέρωση για τη δημιουργία συνεταιρισμών παραγωγής τοπικών προϊόντων και ενίσχυσή τους.
- Ενημέρωση και προώθηση εναλλακτικού τουρισμού (αγροτικού, γαστρονομικού, ορειβατικού, κ.λπ.).
- Μέριμνα για παροχή νερού στις κτηνοτροφικές μονάδες.
- Δημιουργία δεξαμενών αποταμίευσης υδάτων για την άρδευση καλλιεργειών. Διευκόλυνση διοχέτευσης νερού από πηγές.
4. Υπηρεσίες που θα στοχεύουν στην ανάδειξη του πολιτισμού. Στο πλαίσιο θα μπορούσαν να εφαρμοστούν πρακτικές όπως :
- Δημιουργία δικτύου πολιτιστικών μνημείων και τη δημιουργία συνεργειών.
- Συντήρηση και ανάδειξη περιθωριοποιημένων πολιτιστικών μνημείων (πχ. βρυσών).
- Καταγραφή και ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
- Ανάδειξη και ενίσχυση των πανηγυριών και των τοπικών εορτών.
- Οργάνωση φεστιβάλ παραδοσιακών χορών, γαστρονομίας, κ.λπ.
- Οργάνωση πολιτιστικής περιόδου για τα χωριά με πολιτιστικά δρώμενα.
- Ενίσχυση των αθλητικών συλλόγων.
- Καταγραφή και ανάδειξη εθίμων, φορεσιών, δραστηριοτήτων (πχ. υλοτομίας) και της ζωής των κατοίκων.
5. Δημιουργία υποδομών και υπηρεσιών που θα στοχεύουν στην αντιμετώπιση ακραίων καιρικών συνθηκών (σε συνεργασία με υπηρεσίες όπως η δασική υπηρεσία, η πυροσβεστική, κ.λπ.). Στο πλαίσιο θα μπορούσαν να εφαρμοστούν πρακτικές όπως :
- Σύσταση ειδικής υπηρεσίας για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών ή άλλων συνθηκών με εκπρόσωπο από κάθε χωριό (ο πρόεδρος ή άλλο πρόσωπο).
- Δημιουργία υποδομών που θα προλαμβάνουν ή θα μειώνουν δραστικά τις συνέπειες ακραίων καιρικών φαινομένων ή άλλων καταστροφών (πχ. αντιπυρικές ζώνες, δημιουργία αγωγών και φρεατίων και καθαρισμός τους, κ.λπ.)
- Εφοδιασμός με γεννήτρια κάθε χωριού για την περίπτωση μακρόχρονης διακοπής του ρεύματος ή την αντιμετώπιση έκτακτης κατάστασης.
- Δημιουργία χώρου με ήδη πρώτης ανάγκης (πχ. φάρμακα).
- Σχεδιασμός για την αντιμετώπιση καταστροφών/προβλημάτων (πχ. ρεύματος, πρόσβασης στις κτηνοτροφικές μονάδες, εφοδιασμός ηλικιωμένων, κ.λπ.), από τα τοπικά συμβούλια σε συνεργασία με υπηρεσίες και τον Δήμαρχο.
Η ενημέρωση, ο σχεδιασμός για την πρόληψη αλλά και για την ετοιμότητα του δήμου με έργα υποδομών, η παροχή υπηρεσιών και η δημιουργία δομών για ποιότητα στην καθημερινή ζωή και ίσες ευκαιρίες των δημοτών/ισσών αποτελεί υποχρέωση κάθε δημοτικής αρχής.
Θεόδωρος Θάνος
Καθηγητής Πανεπιστημίου
Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με τον Σωτήρη Παπαχρήστο στον ΣΥΝδυασμό Ανοιχτοί Ορίζοντες
